LC Publieksacademie: Luzette Kroon pleit voor ‘wetendheid’ over onze grote wateruitdagingen

• geplaatst op 27 februari 2025 om 13:36

Wat verstaat de dijkgraaf onder wetendheid? Dat we begrijpen dat het niet vanzelfsprekend is dat we op de bodem van de zee leven. Dat we inzien voor welke uitdagingen het veranderende klimaat ons stelt. En dat we snappen dat alle troep die in ons riool belandt er ook weer een keertje uit moet worden gehaald. Kroon: ‘Het waterschap is geen duizenddingendoekje dat alles wel weer oplost.’

Twaalf kernbegrippen

Het was een van de twaalf kernbegrippen termen die Kroon lanceerde als antwoord op de vraag wat het water van ons vraagt. Het complete rijtje: grensbesef, open ogen, acceptatie, techniek, innovatie, natuurlijker, schoon zijn, wetendheid, weerbaarheid, aanpassen, samen en lef.

De dijkgraaf was de openingsspreker in het drieluik van de Publieksacademie van de Leeuwarder Courant over de toekomst van ons waterbeheer. De volgende sprekers zijn historicus Maarten van Rossem (6 maart) en deltacommissaris Co Verdaas (13 maart).

Overstromingsramp 1825

In de aanloop naar haar pleidooi deelde Kroon alvast een flinke dosis waterschapskennis met haar publiek. Ze begon in het verleden, bij het ontstaan van ons Nederlandse polderlandschap. Ze schetste de parallellen tussen de aanloop naar de overstromingsramp van 1825 en de kletsnatte winter van 2023-2024. En ze somde op welke kunstgrepen we moeten uithalen om elke dag weer te zorgen voor veilig, voldoende en schoon water.

Daar zijn nogal wat voorzieningen voor nodig: honderden kilometers aan grote en kleine dijken, een lappendeken aan peilvakken en gemalen en ook een rioleringsweb met 27 zuiveringen. De houdbaarheid van deze gribus aan ‘assets’ staat onder druk. Ze zullen vroeg of laat moeten worden vernieuwd en dat zal in de papieren gaan lopen.

Wegsmeltende gletsjers

Ondertussen verandert het klimaat. We kunnen meer perioden van droogte én van hevige wateroverlast tegemoet zien, de zeespiegel stijgt en de aanvoer van zoet water naar het IJsselmeer stokt door het wegsmelten van de gletsjers die bijvoorbeeld de Rijn voeden. Wie garandeert ons dat Duitsland het schaarser wordende water straks niet voor zichzelf wil houden? Kroon: ‘Ik maak me eerlijk gezegd meer zorgen over de droogte dan over de hoeveelheden water die we krijgen.’

Waterschappen moeten lef opbrengen om duidelijk te maken dat we ons meer naar het water moeten schikken en niet andersom, zo besloot Kroon haar lezing: ‘We moeten met zijn allen leren dat niet alles overal kan. Het water stuurt echt wel, duwt ons wel een richting in, ook als we dat niet zouden willen. Het is bereid zich aan te passen. Zijn wij dat ook?’

Meer belasting betalen?

Dat Kroons boodschap het publiek aan het denken zette, bleek alvast tijdens het vragenuurtje na de lezing. Hoe houden we meer water vast? Moeten we niet allemaal zorgen dat we laarzen in huis hebben? En de opvallendste: ‘Moeten we dan misschien toch iets meer belasting gaan betalen? Als de nood aan de man is, moeten we toch met zijn allen bijspringen?’

Deze bijzondere handreiking werd door de zaal niet betwist. Ook niet door Kroon: ‘Ik betaal meer voor mijn autoverzekering dan ik betaal aan waterschapslasten.’

Kijk de lezing terug

De lezing is in zijn geheel terug te zien op ons YouTube-kanaal: LC publieksacademie - lezing: 'Wat water nodig heeft' | Luzette Kroon - dijkgraaf Wetterskip Fryslân.

Dijkgraaf Luzette Kroon tijdens de lezing van 26 februari 2025