LC Publieksacademie: Maarten van Rossem pleit voor terugkeer naar natte veengebieden

• geplaatst op 07 maart 2025 om 13:17

‘We hebben altijd geleefd met die kletspraat over de eeuwige strijd van de Nederlanders met het water, met de suggestie dat we die gewonnen hebben. Mijn conclusie is dat we die strijd eigenlijk verloren hebben en dat we daar wijze lessen uit moeten trekken’, sprak Van Rossem tot 200 toehoorders in het gebouw van Wetterskip Fryslân.  

‘Foezelen met grondwater’

Zijn voorbeelden putte Van Rossem vooral uit wegzakkende veengebieden, waar we blijven ‘foezelen met grondwater’ tegen een decor van toenemende waterproblemen en een stijgende zeespiegel. ‘We hebben veel te veel en te vreemde activiteiten ontwikkeld in een context die niet geschikt was. Het is toch een wonderlijk verschijnsel dat weidegebieden meters onder het niveau van het boezemwater liggen?’

‘Ambities van Poetin’

Nederlanders zouden zich volgens Van Rossem meer moeten realiseren dat ze in een waterige moerasdelta wonen. ‘We maken ons bar weinig zorgen over dat water, vooral omdat we er totaal geen bal van afweten. We weten allemaal dat we thuis een pakket moeten hebben in verband met de ambities van Poetin. Maar ik zweer u dat de kans dat u natte voeten oploopt in de komende 30 jaar aanzienlijk groter is dan de kans dat u hier vertegenwoordigers van Poetin door de straten ziet rijden. Mensen zijn altijd bang voor dreigingen die min of meer theoretisch zijn, maar houden geen rekening met dreigingen die werkelijk praktisch zijn.’

Veengebieden onder water

Om de waterhuishouding weer in het gareel te krijgen zijn die ‘natte voeten’ in het Friese veengebied volgens van Rossem misschien juist een oplossing. De historicus verdiepte zich onlangs met broer Vincent in de situatie van de ‘de Friese badkuip’ voor een uitzending van hun tv-reeks De broeders van Rossem.

Hij is pleitbezorger van het idee veengebieden voor een deel weer onder water te zetten, ook als dat ingrijpende gevolgen heeft voor de landbouw. ‘Ik zal het economische belang van de agrarische industrie niet ontkennen, maar het is ook niet verstandig de belangen daarvan te laten prevaleren als je weet dat het over 25 of 50 jaar niet een paar miljard gaat kosten, maar honderden en honderden miljarden om de zaak enigszins op orde te krijgen.’

‘Verlies nemen’

Daarvoor zijn volgens Van Rossem dan wel besluitvaardiger kabinetten en besturen nodig, liever met een technocratische dan een ideologische inslag. ‘Als je eindeloos de andere kant op blijft kijken, heb je alleen maar jezelf te pakken. Ik ben er groot voorstander van dat we ons verlies nemen en dat op een positieve manier gebruiken. Dat wil zeggen: grote stukken gewoon weer onder water zetten en dan kijken wat je daar voor leuke dingen kunt doen.’ Voorbeelden die Van Rossem noemde waren wonen op water, een aangepaste landbouw met lichte trekkers en recreatie.

Kijk de lezing terug

De lezing van Maarten van Rossem is in zijn geheel terug te zien op het YouTube-kanaal van Wetterskip Fryslân: LC publieksacademie: 'Van een moeras terug naar een moeras?' | Maarten van Rossem - historicus

Hier is ook de toespraak te vinden van onze dijkgraaf Luzette Kroon, die op 26 februari LC-lezers toesprak:  LC publieksacademie - lezing: 'Wat water nodig heeft' | Luzette Kroon - dijkgraaf Wetterskip Fryslân.

Op 13 maart sluit deltacommissaris Co Verdaas het Publieksacademie-drieluik af.