Veenweidevisie

1. Peilbeheer

Wij zijn als waterschap verantwoordelijk voor het peilbeheer in het veenweidegebied. Om de bodemdaling in dit gebied te vertragen, is het nodig de grondwaterstand te verhogen om zo het veen natter te houden. Eén van de maatregelen hiervoor is het verhogen van slootpeilen.

Veenweidegebied

Het Friese veenweidegebied is een uniek landschap met veel agrarische bedrijvigheid. Het bijzondere karakter van dit gebied staat echter onder druk. Het veen oxideert ook als gevolg van ontwatering, waardoor de bodem daalt. De laatste decennia zijn de effecten van bodemdaling nijpender geworden. Woningen, wegen en riolering verzakken. Natuurgebieden verdrogen doordat ze steeds hoger komen te liggen ten opzichte van omliggend agrarisch gebied. De kwaliteit van het landschap verandert en de biodiversiteit neemt af.

Het waterbeheer wordt complexer en duurder. De polderkaden langs boezemvaarten en meren moeten vaker worden opgehoogd en de verschillen tussen boerensloten en hoogwatersloten langs woningen nemen toe. De grondwaterstanden zakken gestaag waardoor in de toekomst meer water vanuit de oostelijke zandgronden en de Noordelijke klei naar ‘it lege midden’ stroomt. Hierdoor neemt de verdroging van de zandgronden toe en trekt de verzilting vanuit de Waddenzee verder landinwaarts.

Veenoxidatie gaat gepaard met uitstoot van broeikas gassen. In het landelijk klimaatakkoord zijn daarom afspraken gemaakt over het terugdringen van CO2-uitstoot uit de veengebieden. Ook moeten we het gebied inrichten op de effecten van klimaatverandering. Hoe zorgen we in de toekomst voor voldoende beschikbaarheid van water in droge perioden en hoe verwerken we zware buien?

Doel visie

Om het bijzondere karakter van het veenweidegebied en de landbouwfunctie in de toekomst te behouden, stelden we in 2015 samen met Provincie Fryslân, gemeenten, belangenorganisaties en inwoners van het gebied de veenweidevisie op. De visie schetst een duurzaam ontwikkelingsperspectief voor het veenweidegebied.

In de veenweidevisie beschrijven we de maatregelen in het Friese veenweidegebied die zorgen voor het vertragen van bodemdaling of de negatieve effecten ervan. Het instellen van hogere slootpeilen is een van de maatregelen. Aanpassen van slootpeilen gebeurt pas na een gebiedsproces. Daarin kijken we samen met grondeigenaren en gebruikers, hoe we het gebied voor de toekomst willen inrichten en welke maatregelen daarbij passend en haalbaar zijn. 

Voor de komende tien jaar is het vervolg Veenweideprogramma 2021-2030 ‘Foarut mei de Fryske Feangreiden’ opgesteld. Het programma bouwt voort op de Veenweidevisie 2015 en legt nieuwe accenten. Provinciale Staten van Fryslân en het Algemeen Bestuur van Wetterskip Fryslân stelden het programma in mei 2021 vast.

Meer informatie over het Veenweideprogramma vind je op: www.veenweidefryslan.frl