Verbeteren waterkeringen zuiden Fryslân

Wat is een waterkering?

In ons werkgebied liggen langs diverse vaarten en meren waterkeringen die wij beheren en onderhouden. Een waterkering is een dijk(je) of damwand langs een vaart of meer. Deze keringen houden bij hoge waterstanden in de Friese boezem (stelsel van meren, vaarten en sloten) het water tegen. Het hoge water wordt veroorzaakt door extreme neerslag, vaak in combinatie met opstuwing van water door wind. De keringen beschermen het achterliggende gebied tegen wateroverlast. 

We verbeteren de waterkeringen

We controleren eens per zes jaar of de waterkeringen in ons werkgebied voldoen aan de, door de provincie gestelde normen bij extreme omstandigheden. Uit deze controle blijkt dat de waterkeringen in het werkgebied niet meer volledig aan de eisen van hoogte of stabiliteit voldoen. We verbeteren deze keringen, zodat deze weer voldoen aan de eisen en naar verwachting weer ongeveer dertig jaar meekunnen. Zo is het gebied beter beschermd tegen wateroverlast bij extreme neerslag.

Waar gaan we aan de slag?

De waterkeringen die verbeterd moeten worden, liggen verspreid in het zuiden van Fryslân. Het gaat bij dit project om diverse grote en kleine tracés in landelijk en bebouwd gebied. Hierdoor heeft elk traject een andere doorlooptijd en vergunningsplichten. De kleine en minder complexe tracés kunnen we sneller uitvoeren, terwijl andere tracés een meer uitgebreide voorbereiding vragen. De volgorde van uitvoering hangt hiervan af.

De deelgebieden waarin de keringen liggen die moeten worden aangepakt zijn op de onderstaande kaart weergegeven:

Klik op de afbeelding voor een vergroting. 

Wanneer gaan we aan de slag?

In 2022 hebben we in het veld een aantal trajecten opgemeten. Daarna is het gebied ingedeeld in 15 deelgebieden (zie ook de kaart onder het kopje 'Waar gaan we aan de slag?'). Inmiddels zijn 3 deelgebieden in uitvoering of uitgevoerd. Het gaat om de locaties met klein onderhoud aan de kering (oranje strepen op de kaart), de Jaansleat (deelgebied 13) bij Langweer en de aanleg van een serie waterinlaten in de Lindekering (deelgebied 14).

Vooraf aan de werkzaamheden maken we eerst een ontwerp. Dit ontwerp leggen we voor aan betrokken grondeigenaren en  -gebruikers. Daarna worden de benodigde vergunningsprocedures doorlopen en kan de aannemer na de aanbesteding starten met de werkzaamheden. De betrokken grondeigenaren en -gebruikers worden hier tijdig over geïnformeerd.

Naar verwachting zijn alle werkzaamheden in het gebied eind 2027 afgerond.

Stand van zaken per deelgebied (eerste kwartaal 2025) 

Deelgebied 1 Sevenaerpad Nieuwehorne 

Het ontwerp is uitgewerkt en kan na afstemming met belanghebbenden het vergunningentraject en de aanbesteding in. Verwachte uitvoeringsperiode: 2025 -2026. 

Deelgebied 2 diverse keringen in beekdal Linde 

Eerst wordt een aantal schetsontwerpen en varianten uitgewerkt en daarna besproken met de betrokkenen in het gebied. 

Deeltraject 3 bebouwde kom van Lemmer 

Voor deze trajecten zijn we gestart met de benodigde onderzoeken, variantenstudie en ontwerpwerkzaamheden. 

Deeltraject 4 Bancopolder 

Voor deze trajecten zijn we gestart met de benodigde onderzoeken, variantenstudie en ontwerpwerkzaamheden. Eén van de trajecten is inmiddels klaar voor aanbesteding. 

Deeltraject 5 Tjeukemeer noord 

Voor deze trajecten zijn we gestart met de benodigde onderzoeken, variantenstudie en ontwerpwerkzaamheden. 

Deeltraject 6 Sint Nicolaasga 

Het merendeel van de opgave is inmiddels met een leggerwijziging en een vergunningverlening aangepast (2023). Een klein deel moet nog worden opgepakt met klein onderhoud en een leggerwijziging. 

Deelgebied 7, 9 en 10 Koevordermeer, Langweerder Wielen-Zuid en West 

Voor deze trajecten is het ontwerp klaar en is de vergunningenfase en besteksfase opgestart. Verwachte uitvoering: 2025-2026. 

Deelgebied 8 Woudsend 

Een deel van de opgave is inmiddels in uitvoering. De opgave langs het Slotermeer is gestart met de onderzoeks- en ontwerpfase. Een aantal varianten is uitgewerkt. Verwachte uitvoering: 2026-2027. 

Deelgebied 11 Prinses Margrietkanaal en Deelgebied 13 Jaansleat 

Deze gebieden zijn inmiddels uitgevoerd (2023-2024). 

Deelgebied 12 Gudzekop 

Inmiddels is een voorlopig ontwerp uitgewerkt voor afstemming voor het oostelijke gebiedsdeel. Daarna kan de vergunningen- en besteksfase worden opgestart. Verwachte uitvoering: 2026-2027.  

Van het westelijke gebiedsdeel vlakbij Uitwellingerga zijn van de vier opgave locaties twee locaties uitgevoerd (2024-2025). 

Deelgebied 14 Lindekering 

Hier gaat het om het verbeteren van negen inlaatvoorzieningen. Dit werk is in uitvoering en in het voorjaar van 2025 klaar. 

Deelgebied 15 klein onderhoud 

Deze locaties zijn voor het grootste deel uitgevoerd in 2023 en 2024 of zijn klaar voor uitvoering in 2025. 

Overlast voor omwonenden

We kunnen bepaalde hinder door werkzaamheden niet voorkomen. Per deelgebied houden we omwonenden en andere partijen vanuit Wetterskip Fryslân en de aannemer op de hoogte van de werkzaamheden, planning en mogelijke hinder.

Wie voert het project uit?

Een groot gebied met meerdere deelgebieden en doorlooptijden, vraagt om een goede aanpak. Een aanpak waarbij we met verschillende partijen de schouders eronder zetten! Dit betekent dat u meerdere aannemers in het gebied aan het werk ziet. Het werk wordt door één of meerdere aannemers uitgevoerd. Samen zorgen we ervoor het werk te realiseren en een kwalitatief goed gebied achter te laten.

Wijziging legger

Na het uitvoeren van de werkzaamheden aan de waterkering kan de legger, waar dit van toepassing is, worden gewijzigd. De legger is een juridisch document waarin de door het waterschap te beheren en te onderhouden waterstaatswerken zijn opgenomen qua ligging, afmetingen en verantwoordelijkheden. Ook kan de legger worden gewijzigd als bij onze controles in het veld blijkt dat de ligging van de huidige waterkering onjuist in de bestaande legger is opgenomen. Kijk voor meer informatie over de legger op onze leggerkaart: onderhoudsplicht en onderhoudseisen.